Waarom tijd en ruimte voor rouwarbeid bij babyverlies vroeg in de zwangerschap geen luxe is, maar noodzaak!
Dit keer een blog dat wellicht meer gericht is op professionals dan op zwangere vrouwen zelf.
Steeds vaker klinkt de roep om wettelijke erkenning van rouwverlof na een zwangerschap die eindigt vóór de 24 weken. Een onderwerp dat tot voor kort in de taboesfeer lag, maar dat nu – mede dankzij verschillende moedige initiatieven – de maatschappelijke en professionele aandacht krijgt die het verdient. Want hoe ondersteun je als werkgever of professional een medewerker die haar kindje verliest in een zwangerschap die juridisch misschien nog geen ‘geboorte’ is, maar emotioneel alles betekent?
Vroeg zwangerschapsverlies: (vaak onzichtbaar) verdriet met grote impact
Op dit moment is er veel aandacht voor rouwverlof na vroeg verlies in de zwangerschap.
Toen de gemeente Amsterdam als eerste overheidsorganisatie besloot om ambtenaren verlof toe te kennen bij babyverlies vóór 24 weken, was dat een belangrijke stap. Inmiddels is er een landelijke petitie van Fidessa van Rietschoten en Renée Out om dit wettelijk te regelen. Zij vragen ook nadrukkelijk om structurele aandacht en ondersteuning vanuit werkgevers.
Een reactie die je regelmatig hoort: “Maar verlies bij 8 weken is toch niet te vergelijken met verlies bij 23 weken?”
En nee, dat klopt. Maar net zomin als we het ene verlies met het andere kunnen vergelijken, kunnen we ook de ene vrouw (en partner) of zwangerschap niet vergelijken met de andere. Elk verlies is persoonlijk. Elk verlies doet pijn op een andere manier. En elk verlies verdient ruimte om verwerkt te worden.
Wat rouwarbeid écht betekent – en waarom het zo belangrijk is
De Vlaamse rouwdeskundige Manu Keirse spreekt over rouwarbeid: het innerlijke werk dat iemand moet verrichten om een verlies te verweven in je leven zodat zich weer een toekomst kan openen.
Het verlies van een kindje – ook al is dat vroeg in de zwangerschap – betekent afscheid nemen van een toekomst, van dromen en verwachtingen.
Afscheid ook van het idee wie je zou worden als moeder, vader, ouder.
Juist in onze prestatiegerichte maatschappij ontbreekt het vaak aan tijd en ruimte om dat rouwproces serieus te nemen.
Terwijl het verwerken van verlies – ook als dat ‘vroeg’ in de zwangerschap gebeurt – cruciaal is voor het mentaal en fysiek welzijn van vrouwen (en hun partners).
Van individueel verlies naar collectieve verantwoordelijkheid
Waarom is het maatschappelijk zo belangrijk om rouwarbeid na babyverlies vroeg in de zwangerschap serieus te nemen?
- Minder ziekteverzuim op de lange termijn: vrouwen die ruimte krijgen om hun verlies te verwerken, hebben minder kans op burn-outklachten, depressie of langdurig verzuim.
- Een positievere start bij een volgende zwangerschap: verwerking van eerder verlies voorkomt dat een nieuwe zwangerschap wordt overschaduwd door angst of trauma.
- Gezondere moeders én kinderen: We weten uit het werk van professionals als Anna Verwaal dat de periode in de baarmoeder fundamenteel is voor de ontwikkeling van een kind. Stress en onverwerkte emoties van de moeder kunnen invloed hebben op het ongeboren kind. Meer rust en verwerking betekent letterlijk een gezondere start voor de volgende generatie.
Wat goed is voor het individu, is dus óók goed voor de samenleving. En daar hebben we allemaal belang bij.
Maak babyverlies bespreekbaar op de werkvloer
Een belangrijk, bijkomend voordeel van wettelijk rouwverlof bij babyverlies vóór 24 weken, is dat het verlies bespreekbaar wordt.
Niet meer iets dat vrouwen in stilte dragen, maar een ervaring die serieus genomen wordt.
En als we het bespreekbaar maken, kunnen we ook ruimte creëren voor begrip, steun en passende begeleiding.
Dat begint met eenvoudige vragen:
• Weten leidinggevenden hoe ze kunnen reageren op babyverlies?
• Is er in het HR-beleid ruimte voor maatwerk in zulke situaties?
• Zijn er verwijzingen naar gespecialiseerde coaches of ervaringsdeskundigen?
Werkgevers hoeven dit niet alleen te doen. Er zijn inmiddels vele deskundige professionals – vaak zelf ervaringsdeskundigen – die ondersteuning kunnen bieden aan zowel werkgevers als werknemers in dit soort situaties.
Tot slot: ruimte om te helen is geen luxe
Misschien vind jij als zwangere vrouw die te maken krijgt met babyverlies het helemaal niet fijn als je op je werk moet gaan vertellen dat je zwanger was en dat deze zwangerschap helaas vroegtijdig is geëindigd. Maar als werkgever of professional kun je die drempel verlagen door het gesprek zelf al open te breken.
Door uit te stralen: “Je hoeft het hier niet alleen te doen.”
Laat het erkennen van rouwarbeid geen uitzondering zijn, maar een vanzelfsprekend onderdeel van goed werkgeverschap.
Ben jij professional of werkgever? Dit kun je vandaag al doen:
- Lees de petitie van Fidessa van Rietschoten en Renée Out en overweeg deze te ondertekenen.
- Bekijk of jouw organisatie beleid heeft voor babyverlies vroeg in de zwangerschap.
- Zoek contact met gespecialiseerde coaches of ervaringsdeskundige professionals.
- Organiseer een bijeenkomst of training voor HR of leidinggevenden over dit onderwerp.
- Wees open. Vraag. Luister. Geef ruimte.
Wil je weten wat ik voor jou als professional of werkgever kan betekenen? Neem dan contact met me op. Ik praat hier graag met je over door.
Misschien vind jij als zwangere vrouw die te maken krijgt met babyverlies vroeg in de zwangerschap het helemaal niet fijn als je op je werk moet gaan vertellen dat je zwanger was en dat deze zwangerschap helaas vroegtijdig is geëindigd? Daarover gaat mijn volgende blog.